جامعه شناسی و مسائل ایران

«قوم‌گرایان» و «ایرانشهری‌ها»، در یک فرض ناسیونالیستی با هم اشتراک نظر دارند: «هر ملتی بایستی یک دولت باشد.» قوم‌گرایان تلاش می‌کنند، اثبات نمایند که ایران از چندین ملت تشکیل شده‌است و در نتیجه، هر ملتی حق دارد درباره جدایش/ماندن در پیکره کشور تصمیم‌گیری کند. ایرانشهری‌های نیز در مخالفت با قوم‌گرایان معتقدند که ایران کشوری با یک ملت واحد است و بایستی در قالب یک دولت، متحد باقی بماند. آنها برای اثبات این نکته، کثرت موجود در اجتماع ایرانی را منکر می‌شوند تا تائیدی بر این ایده باشد که: هر ملتی یک دولت است.

در جهان شبکه‌های اجتماعی، هر روز شاهد انواع کمپین‌هایی هستیم که ما را به پیوستن به یکی از اردوگاه‌های سیاسی و اجتماعی دعوت می‌کند. طوفان‌های توئیتری تا پست‌های اینستاگرامی که به صورت ویروسی در بستر شبکه‌های اجتماعی گسترش می‌یابند، حسی از تنش و ستیزش را به درون ذهنیت جمعی تزریق می‌کنند. در عصری که مطبوعات محور ساخت ذهنیت جمعی بودند، تیترهای روزنامه‌ها و مجلات نقشی مشابه را بازی می‌کردند. ابزارها تغییر کرده‌ است، اما گویی منازعه‌ها و ستیزش‌های اجتماعی که به قطبی‌سازی جامعه منجر می‌شوند، پابرجا هستند.

در ادبیات رهبران سیاسی کشور ایده رشد بالا و تبدیل شدن به قدرت برتر منطقه موج می زند، اما چرا سرعت توسعه ایران پایین است. چرا امکان توسعه سریع برای ما همانند کشورهای شرق آسیا مهیا نیست؟ دلایل زیر سعی در پاسخ دادن به این پرسش را دارد.

بر ای گذار از وضع موجود چه باید کرد؟ چگونه می توان سرخوردگی و احساس بیگانگی عمومی نسبت به نظم سیاسی و اجتماعی را التیام بخشید و ثبات و امید را به جامعه بازگرداند؟ پاسخ این پرسش ها، بازسازی نظام حقوقی و هنجاری است که از توانایی لازم برای بازنمایی پیکره اجتماعی و سامان بخشی به آن ناتوان است.مردم برخلاف تصور به خاطر گرانی، کمبود های روزمره و مسائلی از این دست خود را در مقابل نظم سیاسی مستقر قرار نمی دهند،و حاضر به پرداخت هزینه مواجه با آن نیستند. آنها زمانی به سمت کنش سیاسی اعتراض آمیز کشیده می شوند که گمان کنند که نظام هنجاری رسمی که توسط حکومت تولید و بر پیکره اجتماعی اعمال می شود، خود عامل بحران است. در این وضعیت قوانین نه تسهیل کننده مناسبات اجتماعی بلکه مانعی برای رسیدن به این اهداف است.