دکتر مهدی کاظمی زمهریر مدرس و پژوهشگر اندیشه سیاسی| محقق جریان روشنفکری در ایران

امروز در حال خرید میوه، یکی از همسایگان مرا "دکتر" صدا زد؛ فروشنده به گمان اینکه من "پزشک بدن" هستم، از تخصصم پرسید: دانپزشک هستی یا ... . احتمالا خوشحال از اینکه در همسایگی خود کسی را دارد که شاید در روزهای بیماری به کمکش بیاید؛ گفتم، دکتر هستم اما نه دکتر بدن بلکه دکتر سیاست و کار ما درمان معضلات سیاسی است. پاسخ داد، از جنگ می ترسد و دعا کرد که جنگ نشود.

طنین واژه "حقوق بشر" چندان رسا و دل انگیز است که هر فردی طالب آن می باشد. اما، در جهان واقع، حقوق بشر، حقوق همه انسانهای نوعی نیست.حقوقیست که انسانهان آن را کسب می کنند.کسب این حقوق نه صرفا" امری طبیعی و از پیش داده شده بلکه محصول فرآیندهای تاریخیست که از درون آن ذهنیت و شرایط جدید برآمد.

جنگ اگرچه ویرانگر است، اما موسس و تولید کننده نیز هست.جنگ یکی از عوامل زایش دولت مدرن در اروپا بوده و در خاورمیانه نیز از پس جنگ های پی در پی – و با وجود خسارت های فراوان – شاهد ظهور امکان ها و ظرفیت های جدیدی برای سامان بخشی به زندگی سیاسی و اجتماعی هستیم.یکی از دستاوردهای مهم جنگ های کنونی ، عینیت بخشی به تفکر سیاسی جدید است. دانشجویان علوم سیاسی مفاهیمی را در کلاس های آموزشی فرامی گیرند که برآمده از تجربه غربی از نظم سیاسی است؛ دولت مدرن، سکولاریسم، حقوق بشر، حقوق بین الملل و دهها مفهوم دیگر که در زمان ورود به زبان روزمره ما اموری غریب و ناآشنا می نمودند، اما حال عینیت و اهمیت آنها برای وجدان عمومی ملموس و آشکار گشته است.

انتخابات یکی از عناصر اصلی نظام های دموکراتیک است. موفقیت این نظام ها منوط به طراحی درست آنها متناسب با ویژگی های فرهنگی، جامعه شناختی و هنجاری هر جامعه ای است. برای رسیدن به این هدف شناخت نظام های انتخاباتی و عوامل موفقیت و شکست آنها ضروری است؛ و کمک مهمی به ملت ها و دولت ها می نماید تا نظام های سیاسی خود را با ثبات و مردمی نمایند. بنابراین، هدف این درس افزایش شناخت ما از  نظام های انتخاباتی است.

1. همانند همه "سالگردها"، سالگرد صدور فرمان مشروطت منبع الهام نوشته های ستایش آمیز از این واقعه تاریخی است.اما، به گمانم برای فهمی معاصر و انتقادی از این واقعه، نیازمند نسبت سنجی میان اوضاع و احوال جاری ، و ایده های سازنده انقلاب مشروطه هستیم، زیرا که همیشه میان "ذهنیت تاریخی" و "تجارت تاریخی " نوعی تناسب برقرار است.