دکتر مهدی کاظمی زمهریر مدرس و پژوهشگر اندیشه سیاسی| پژوهشگر جریان های فکری : بویژه تفکر روشنفکری در ایران

موضوع این مقاله بررسی تاثیر روایت معنویت¬گرایانه مصطفی ملکیان از زندگی خوب بر بی¬تفاوتی اجتماعی(Social Apathy) بویژه در میان نخبگان است. بی¬تفاوتی اجتماعی در میان نخبگان می¬تواند، عوارض مهمی برای زندگی جمعی فراهم سازد .در جامعه شناسی نخبه گرایانه، جنبش ها و تغییرات اجتماعی نه محصول کنش توده¬ها بلکه حاصل مشارکت فعال نخبگان در حوزه عمومی است. از این رو، گرایش نخبگان به بی¬تفاوتی اجتماعی، باعث کاهش توان جامعه برای مواجه با مشکلات عمومی می¬گردد.

انتخابات یکی از عناصر اصلی نظام های دموکراتیک است. موفقیت این نظام ها منوط به طراحی درست آنها متناسب با ویژگی های فرهنگی، جامعه شناختی و هنجاری هر جامعه ای است. برای رسیدن به این هدف شناخت نظام های انتخاباتی و عوامل موفقیت و شکست آنها ضروری است؛ و کمک مهمی به ملت ها و دولت ها می نماید تا نظام های سیاسی خود را با ثبات و مردمی نمایند.

استادی بود که دانشجویان خود را مجذوب می کرد. رساله های افلاطون و ارسطو را می گشود و خوانش خود را از آنها عرضه می نمود. دانشجویان بر گردش حلقه زده بودند و مبهوت وی، نکته سنجی هایش را یاداشت می کردند. در انتهای دو ترم بهره مندی از استاد، از ما در مورد شیوه تدریسش پرسید. همه گرم تعریف و تمجید بودند و من – به نقد یا اعتراض – به او گفتم: شیوه تدریس شما پیامبرانه است. آثار بزرگان را می گشائید و چنان آنها را تفسیر می کنید که گوئی در همان لحظه این تفاسیر همچون وحی از عالم بالا نزول یافته است؛ به من لبخندی زد .

ماکیاولی در کتاب "گفتارها" ضمن روایت تجربه حکمرانی در جمهوری روم، عناصر اساسی سازنده رژیم سیاسی خوب را برمی شمارد.ماکیاولی، گزارش خود را با این فرض شروع می کند که انسان ها بالفطره حسودند و میل به شرارت جزء طبیعت آنهاست. مهار این طبیعت شریر، تنها با اتکا به "نهادها"، "قانون" و "نظام اقامه دعوی" ممکن است.ماکیاولی می نویسد، تجربه روم نشان داده است که تنها با نهادها و قوانین خوب است که می توان آدم ها را به شهروندان مدنی تبدیل کرد. او تصور نمی کند که با تربیت و یا با تقویت ابعاد معنوی در وجود هر فرد، امکان ساخت شهروندان با فضیلت و مدنی ممکن باشد. مدنی شدن و اخلاقی شدن شهروندان محصول ساختارهایی است که امکان تجاوز به حقوق دیگران را ناممکن می سازد.

هشت سال از درگذشت مرحوم احمد قابل گذشت.مرحوم احمد قابل را از دوران جوانی میشناختم. در دوره اصلاحات ،ایشان یکی از سخنرانانی بود که سالی حداقل دو یا سه مرتبه در جلسات دفاتر احزاب و انجمن های اصلاح طلب قم سخنرانی می کرد و فرصتی بود برای ما تا از ایشان بهره مند گردیم.