سیاست حرفه یا امری عمومی

مقدمه

سیاست چگونه پدیداریست؟  آیا سیاست حرفه است یا امر عمومی ؟ در نظر اول، سیاست رسمی همچون شغل و حرفه‌ خود را بازنمایی می کند، که گروهی اندک از شهروندان برای خود انتخاب کرده‌اند. قاعدتا”، هر شغل و حرفه‌ای هم نیاز به تخصص دارد و هم مجوز فعالیت. اما، مفهوم سیاست چند بعدی تر از آن است که در نظر اول آشکار می‌شود. حوزه سیاست و حکمرانی هم شامل بعضی فعالیت‌های حرفه‌ای و تخصصی است و هم کنشی عمومی که قاطبه شهروندان درگیر آن هستند.

سیاست کار تخصصی یا کنش عمومی

آنجا که دستگاه حکومت نیازمند کارشناسانیست که بعضی فعالیت‌های تخصصی (از فعالیت دیپلماتیک تا فرمانداری) را به انجام رسانند، شاهد چهره تخصصی سیاست هستیم. اما، آنچه که از ضرورت کسب دانش و مجوز فعالیت سیاستمداران مدنظر است، ناظر بر این بعد سیاست نیست. بلکه، منظور صاحبان این مدعاها اینست که کسانی که در حوزه عمومی و نه در دستگاه‌های اداری و بروکراتیک، در قالب نمایندگان احزاب سیاسی در مشاغلی همانند پارلمان،شورای شهر،قوه مجریه و … فعالیت می‌کنند، می‌بایست واجد مجوزها و صلاحیت‌های ویژه‌ای باشند.

ماهیت سیاست به مثابه کنش عمومی

سیاست در این معنا، نه کنشی محدود به گروه اندک، بلکه وظیفه‌ای همگانی برای بهبود زیست عمومیست و همه شهروندان نه تنها آزاد هستند در آن شرکت کنند، بلکه می‌بایست در آن شرکت کنند. دانش لازم برای مشارکت، نه از جنس علم نظری، بلکه نوعی حکمت عملی است که همه شهروندان بطور نسبتا” برابر از آن برخوردارند. این عقلانیت عملی، همان بینش و مهارت‌هایی است که انسان زندگی خود را به مددش مدیریت می‌کند.

هر شخص برحسب انگاره ها ودریافت‌های خود از خیر، برداشت‌هایی از زیست خوب دارد، که سازنده بینش فرد از زندگیست. این بینش، امری جزئی و وابسته به پیکره فرد است. از این رو، هیچ گاه واجد خصلت کلی و عام نیست که همچون یک دانش یا علم برگرفته شده، مبنای عمل سیاستمداران قرار گیرد. دقیقا”، همین ماهیت جزئی و خرد بینش‌های شهروندان از زندگی خوب است که سیاست را به مثابه یک نهاد عمومی پدیدار می‌سازد. در این منظر، نهاد سیاست نه مکانی برای کاربست دانش سیاسی بلکه جایگاهی برای ساخت دانش سیاسی است: مکانی برای پیوند خوردن دانش های جزئی شهروندان و تبدیل آن به روایت هایی عام تر.

نتیجه گیری

بنابراین، نهاد سیاست مکانی عمومی است که در فرآیند مشارکت شهروندان ساخته می شود. مشارکتی که باعث می‌شود، خرده گفتمان‌های موجود در جامعه در تصادم و پیوند با هم، آشکار، تعدیل و ترکیب گردند و به هماهنگی بیشتر جمعی مدد رساند. در این میان، تنها مرجع صاحب صلاحیت برای صدور مجوز به این یا آن بینش سیاسی برای کنش گری در عرصه عمومی و نهادهای سیاسی، تنها رای مردم است و نه دیدگاه متخصصان سیاست یا فلان نهاد حکومتی.