شریعت عقلانی: به یاد احمد قابل
- هشت سال از درگذشت مرحوم احمد قابل گذشت.مرحوم احمد قابل را از دوران جوانی میشناختم. در دوره اصلاحات ،ایشان یکی از سخنرانانی بود که سالی حداقل دو یا سه مرتبه در جلسات دفاتر احزاب و انجمن های اصلاح طلب قم سخنرانی می کرد و فرصتی بود برای ما تا از ایشان بهره مند گردیم.
- احمد قابل متفکری بود که سعی داشت سنت را از درون نوسازی کند. تابستان گذشته فرصت شد و آثارش، بویژه شریعت عقلانی را بخوانم. وی بیشتر تحت تاثیر اندیشه های امام خمینی، آیت الله مطهری، آیت الله منتظری ، شهیدصدر و صالحی نجف آبادی بود.
- به گمانم ایشان با طرح ایده “منطقه الفراغ حکم عقل” در مقابل “منطقه الفراغ شرع” گام مهمی در عقلانی سازی زیست مومنانه برداشته و نوعی انقلاب کپرنیکی را در فقه پایه گذاری کرده اند .
- از نظر ایشان،احکام شرعی امری استثنایی بوده در جائی که در موضوعاتی که عقل قادر به صدور حکم نبود، از طرف باری تعالی در عصر پیامبر صادر شده است. به تعبیر ایشان در کتاب شریعت عقلانی،عقل حجت اصلی و اولی، و شرع حجت ثانوی است؛ و تشریع تنها باید در منطقه الفراغ حکم عقل صورت گیرد.این دیدگاه متاثر از اصل کلامی “اصاله الاباحه العقلیه” است.
- بنابراین اصل زیستن بر مبنای عقل مشترک بشری و عرف عقلا است و تنها در مواردی که حکم صریح شرعی وجود دارد، و یا امکان استخراج حکم عقلی وجود ندارد، باید به منصوص مراجعه کرد.
- به گمانم این ایده در صورت بسط باعث تحولی در نگرش ما به شریعت و زندگی دینی میشود.
?خدایش بیامرزد?
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.